Wisseling van de wacht2: Wat heb ik aan onderwijs?

Wat heb ik aan onderwijs?

1. Na vele vervangingen in het onderwijs, gecombineerd met een studie onderwijskunde, werd ik benoemd aan de lerarenopleiding in Sittard. Ik was mezelf inmiddels tegengekomen. Blijkbaar was ik niet zo’n goede onderwijzer als ik zelf had willen geloven. Orde houden in achtergebleven wijken in Roermond, bij kinderen met gedrags- en leerproblemen, viel niet mee. Kinderen waren bezig met het verwerken van problemen thuis, hadden regelmatig te weinig slaap en onvoldoende te eten. Basale zaken die simpelweg niet in hun leven aanwezig waren. Wat heb je dan aan school?
2. 

Eenmaal benoemd aan de lerarenopleiding wilde ik het echt anders doen. Zelf goed lesgeven en een voorbeeld zijn voor toekomstige docenten. De cursisten Tekenen en Handvaardigheid zagen het nut niet in van vakken als onderwijskunde, psychologie en sociologie. Daarom bouwden we die vakken om tot onder meer reclamepsychologie en waarnemingspsychologie — kortom: praktische vakken. Dat werkte.

Ik stapte over naar het bedrijfsleven en kwam daar een bekende problematiek tegen:

De deur ging open en iemand stak zijn hoofd naar binnen.
“Ik ben weer terug,” zei hij tegen zijn leidinggevende.
“Fijn,” zei die. “Veel geleerd op de cursus?”
“Ja hoor,” zei de medewerker, “en een heerlijke lunch.”
“Mooi,” zei de baas. “Dan maar weer aan het werk.”

Er werd (nog) niets opgevolgd. Geen contact, geen vragen, geen aandacht voor wat er nu anders gedaan moest worden. De cursus was een ‘moetje’, een beloning, een gok op ander gedrag.

De context is belangrijk

Het effect van opleiden is afhankelijk van de ambitie van de onderwijsgevenden om de context onderwerp van leren te maken. Dat betekent minder boekenwijsheid en meer verdieping in de context van de cursist. Of, iets provocerender geformuleerd: het belang van de cursist in zijn of haar context zou de basis moeten zijn van een goed onderwijskundig ontwerp.